1. สภาพทั่วไป
1.1 ประวัติความเป็นมา
เทศบาลตำบลสะเมิงใต้ เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาล โดยใช้ชื่อว่า สุขาภิบาลสะเมิงใต้ ต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงฐานะสุขาภิบาล เป็น เทศบาล ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ.2542 เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2542 จึงได้ชื่อว่าเทศบาลตำบลสะเมิงใต้ และเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2547 มีพระราชกฤษฎีกายุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลสะเมิงใต้กับเทศบาลตำบลสะเมิงใต้ ซึ่งทำให้มีเขตพื้นที่รับผิดชอบเต็มพื้นที่
1.2 ลักษณะที่ตั้ง
เทศบาลตำบลสะเมิงใต้ อยู่ในเขตอำเภอสะเมิง ห่างจากตัวเมืองจังหวัดเชียงใหม่ ประมาณ 45 กิโลเมตร โดยทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข 1096 มีพื้นที่ทั้งหมด 208 ตารางกิโลเมตร เป็นเทศบาลขนาดกลาง
1.3 ลักษณะภูมิประเทศ
ภูมิประเทศของเทศบาลตำบลสะเมิงใต้ มีลักษณะเป็นป่าไม้และภูเขา มีลำน้ำสำคัญไหลผ่าน คือ น้ำแม่ขาน และแม่น้ำแม่สะเมิง
1.4 อาณาเขตติดต่อ
- ทิศเหนือ ตั้งแต่หลักเขตที่ 1 ซึ่งตั้งอยู่ฟากตะวันตกของถนนไปตำบลสะเมิงเหนือ ตรงที่อยู่ห่างจากวัดกองขากหลวงไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ 500 เมตร หลักเขตที่ 1 เป็นเส้นตรงไปทางทิศ
- ตะวันออกเฉียงใต้ ถึงถนนสายสะเมิง - แม่ริม ตรงหลักกิโลเมตรที่ 9.500 ซึ่งเป็นหลักเขตที่ 2
- ทิศตะวันออก จากหลักเขตที่ 2 ตรงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ถึงฝั่งตะวันตกของห้วยหมื่นตรงที่อยู่ห่างจากปากน้ำแม่ลานคำตอนที่จบกับห้วยหมื่น
- ทิศใต้ จากหลักเขตที่ 3 เลียบตามฝั่งตะวันตกของห้วยหมื่น และฝั่งของน้ำแม่ขาน ไปทางทิศตะวัน
- ตกเฉียงเหนือ ถึงฝั่งใต้ของแม่น้ำแม่ขาน ตอนที่อยู่ห่างจากทางไปบ้านแม่สาบ ตรงที่บรรจบกับแม่น้ำแม่ขาน ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เป็นระยะ 400 เมตร
- ทิศตะวันตก จากหลักเขตที่ 4 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือถึงฝั่งเหนือของห้วยยาว ตอนที่ตัดกับถนนไปบ้านแม่สาบ ตรงที่บรรจุกับห้วยยาว ซึ่งเป็นหลักเขตที่ 5 จากเขตที่ 5 เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือจนบรรจบกับหลักเขตที่ 1
1.5 เขตการปกครอง
เทศบาลตำบลสะเมิงใต้ มีพื้นที่การปกครองครอบคลุมพื้นที่ 11 หมู่บ้าน ได้แก่
หมู่ที่ | ชื่อหมู่บ้าน |
1 | บ้านแม่สาบ |
2 | บ้านน้ำริน |
3 | บ้านห้วยคอก |
4 | บ้านศาลา – ป่ากล้วย |
5 | บ้านทรายมูล |
6 | บ้านแม่ลานคำ |
7 | บ้านกองขากหลวง |
8 | บ้านกองขากน้อย |
9 | บ้านเหล่าแสนตอง |
10 | บ้านดงช้างแก้ว |
11 | บ้านป่าคา |
1.6 จำนวนประชากร
ประชากรทั้งสิ้น 5,169 คน แยกเป็น ชาย 2,608 คน หญิง 2,561 คน มีความหนาแน่นเฉลี่ยประมาณ 25 คน / ตารางกิโลเมตร (ดังตารางที่ 1)
ตารางที่ 1 แสดงรายชื่อหมู่บ้านในเขตเทศบาลตำบลสะเมิงใต้ จำนวนครัวเรือน และข้อมูลประชากร
หมู่ที่ / บ้าน |
ชาย |
หญิง |
รวม |
ครัวเรือน |
หมู่ 1 บ้านแม่สาบ |
437 |
474 |
911 |
344 |
หมู่ 2 บ้านน้ำริน |
214 |
219 |
433 |
188 |
หมู่ 3 บ้านห้วยคอก |
145 |
177 |
322 |
191 |
หมู่ 4 บ้านศาลา – ป่ากล้วย |
210 |
229 |
439 |
198 |
หมู่ 5 บ้านทรายมูล |
231 |
244 |
475 |
181 |
หมู่ 6 บ้านแม่ลานคำ |
337 |
287 |
624 |
151 |
หมู่ 7 บ้านกองขากหลวง |
133 |
115 |
248 |
95 |
หมู่ 8 บ้านกองขากน้อย |
79 |
70 |
149 |
53 |
หมู่ 9 บ้านเหล่าแสนตอง |
175 |
175 |
350 |
153 |
หมู่ 10 บ้านดงช้างแก้ว |
326 |
267 |
593 |
452 |
หมู่ 11 บ้านป่าคา |
321 |
304 |
625 |
156 |
รวม |
2,608 |
2,561 |
5,169 |
2,162 |
หมายเหตุ : ข้อมูล ณ วันที่ 19 เดือน กุมภาพันธ์ 2558, งานทะเบียนราษฎร สำนักปลัด เทศบาลตำบลสะเมิงใต้
2. สภาพทางเศรษฐกิจ
2.1 อาชีพ
- การเกษตร เช่น การปลูกกระเทียม มะเขือม่วง ข้าว กล้วย ถั่วเหลือง ข้าวโพด ยาสูบ ฯลฯ
- การปศุสัตว์ เช่น การเลี้ยงโค กระบือ สุกร ไก่ ฯลฯ
- การอุตสาหกรรมในครัวเรือน เช่น การแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร การทำกล้วยฉาบ กล้วย
อบน้ำผึ้ง และการทำดอกไม้ประดิษฐ์
2.2 การพาณิชยกรรม และการบริการ
สถานประกอบการด้านพาณิชยกรรม
- สถานีน้ำมัน จำนวน 8 แห่ง
(ปั๊มน้ำมัน 2 แห่ง, ปั๊มหลอด 4 แห่ง,ปั๊มหยอดเหรียญ 2 แห่ง)
- ตลาดสดเทศบาล จำนวน 1 แห่ง
- ร้านค้าทั่วไป จำนวน 50 แห่ง
สถานประกอบการด้านบริการ
- ธนาคาร จำนวน 2 แห่ง
- รีสอร์ท จำนวน 1 แห่ง
- สถานที่จำหน่ายอาหาร ตาม พ.ร.บ.สาธารณสุข จำนวน 16 แห่ง
3. สภาพทางสังคม
3.1 การศึกษา
- โรงเรียนประถมศึกษา 4 แห่ง
- โรงเรียนขยายโอกาสฯ 1 แห่ง
- โรงเรียนมัธยมศึกษา 1 แห่ง
- ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 5 แห่ง
3.2 สถาบันและองค์กรทางศาสนา
- ผู้นับถือศาสนาพุทธ ประมาณ 80% และศาสนาคริสต์ ประมาณ 20%
- วัด 13 แห่ง
- สำนักสงฆ์ 1 แห่ง
- โบสถ์ 3 แห่ง
3.3 ขนบธรรมเนียมประเพณี
- ประเพณีสรงน้ำพระวัดแสนตอง เดือน เมษายน
- ประเพณีสรงน้ำพระวัดท่าศาลา เดือน เมษายน
- ประเพณีสรงน้ำพระพุทธบาทวัดป่ากล้วย เดือน เมษายน
- ประเพณีปอยหลวง ผ้าป่า กฐิน เดือน พฤศจิกายน
- ประเพณีสืบชะตาบ้าน เดือน เมษายน
- ประเพณีเลี้ยงผีปู่ย่า (ให้บรรพบุรุษคุ้มครองลูกหลานให้อยู่เย็นเป็นสุข)
- ประเพณีทำบุญบ้านใหม่ ทุกฤดูกาล
- ประเพณีดำหัวเจ้าพ่อน้ำออกรู เดือน เมษายน
- ประเพณีดำหัวเจ้าพ่อดงช้างแก้ว เดือน เมษายน
- ประเพณีการแข่งบุญบั้งไฟบ้านแม่สาบ เดือน เมษายน
3.4 สาธารณสุข
- โรงพยาบาลของรัฐ 1 แห่ง
- สถานีอนามัยประจำตำบล / หมู่บ้าน - แห่ง
- ร้านขายยาแผนปัจจุบัน 2 แห่ง
3.5 ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
- สถานีตำรวจภูธรอำเภอสะเมิง 1 แห่ง
- รถดับเพลิง 2 คัน
- รถบรรทุกน้ำ 3 คัน
- เครื่องดับเพลิงเคมีแห้ง 70 เครื่อง
4. การบริการพื้นฐาน
4.1 การคมนาคม
: ถนนสายหลัก
- ถนนทางหลวงแผ่นดิน 2 สาย (1) สายอำเภอแม่ริม (2) สายอำเภอหางดง
4.2 การโทรคมนาคม
- ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข 1 แห่ง
- จำนวนโทรศัพท์ส่วนบุคคลในพื้นที่ 1,017 หมายเลข
- จำนวนโทรศัพท์สาธารณะในพื้นที่ 12 หมายเลข
- ระบบเสียงตามสาย / หอกระจายข่าวในพื้นที่ให้บริการได้ครอบคลุมทุกหมู่บ้าน
4.3 การไฟฟ้า
- จำนวนหมู่บ้านที่ไฟฟ้าเข้าถึง 9 หมู่บ้าน
(หมู่ที่ 1-5,7-10 และหมู่ที่ 6,11 บางส่วน)
- จำนวนหมู่บ้านที่ไม่ได้ใช้ไฟฟ้า 2 หมู่บ้าน
(หมู่ที่ 6,11 บางส่วน)
5. ข้อมูลอื่นๆ
5.1 ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
: ลักษณะภูมิอากาศ อากาศเย็นสบายตลอดปี
- อุณหภูมิโดยทั่วไป 22 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 35 องศาเซลเซียส
- อุณหภูมิต่ำสุด 4 องศาเซลเซียส
- ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,140 มิลลิเมตร / ปี โดยวัดปริมาณน้ำฝนสูงสุดได้ 1,660 มิลลิเมตร / ปี
: แหล่งน้ำธรรมชาติ
1. น้ำออกรู เป็นน้ำที่ไหลออกจากภูเขาตามธรรมชาติ จะมีน้ำไหลตลอดปี
2. น้ำตกนางคอย เป็นน้ำตกธรรมชาติ อยู่ห่างจากอำเภอสะเมิงประมาณ 2 กิโลเมตร
คาดว่าจะเป็นต้นกำเนิดของ น้ำออกรู
3. น้ำตกตาดหัวช้าง มีร่องลำธารไหลผ่านหน้าโรงเรียนสะเมิงพิทยาคม เป็นน้ำตกที่สวยงาม
4. สบสะเมิง (ม.5) เป็นพื้นที่บริเวณน้ำขานที่มีโขดหินอยู่สวยงาม มีหาดทรายขาว
: ป่าไม้
1. ป่าเต็งรัง หรือป่าแพะ หรือป่าแดง หรือป่าโคก สภาพพื้นที่ค่อนข้างลาดชันสูง เป็นดินลูกรัง ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ กระจายทั่วไป พันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ เต็ง รัง เป็นต้น
.
2. ป่าเบญจพรรณ หรือป่าผสมผลัดใบ ประกอบด้วยไม้สัก พันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ ประดู่ป่า สัก ตะเคียนหนู มะกอก เป็นต้น